Reactie Huisartsenpost (HAP) op voorlopig oordeel FTAC

Persbericht

In augustus 2024 heeft een groep van 8 huisartsen, die niet zijn aangesloten bij de Huisartsenpost (HAP), een klacht ingediend bij de Fair Trade Authority Curaçao (FTAC). De klacht betreft een voorwaarde in de aansluitovereenkomst van de HAP, waarin staat dat aangesloten huisartsen verplicht gebruik moeten maken van het huisartsinformatiesysteem (HIS) van SQLapius om toegang te krijgen tot de diensten van de HAP. Inmiddels heeft de FTAC een ontwerp-beschikking opgesteld.

Vóór de start van de Huisartsenpost (HAP) - in januari 2024 - gebruikte meer dan 90% van de huisartsen op Curaçao het HIS van SQLapius al. Ook zijn de medische laboratoria, apotheken, de SVB en inmiddels ook het CMC aangesloten op dit systeem. Omdat dit systeem al breed geaccepteerd, goedwerkend, heel betaalbaar was en er een goede uitwisseling van patiënt-gegevens kon plaatsvinden tussen de huisartsen en de HAP, heeft de HAP bij oprichting besloten om ook gebruik te gaan maken van het HIS van SQLapius. 

Het is van cruciaal belang dat de HAP bepaalde informatie, zoals relevante medische historie, allergieën en medicatiegebruik uit het elektronische patiëntendossiers van de bij de HAP aangesloten huisartsen kan inzien om de patiënten die zich bij de HAP melden adequaat te kunnen behandelen. Daarnaast is het van groot belang dat, wanneer een patiënt is behandeld bij de HAP, de eigen huisarts zo spoedig mogelijk via een beveiligde digitale omgeving wordt geïnformeerd. Op deze manier is de huisarts steeds op de hoogte van de laatste medische situatie van zijn of haar patiënt.

In de aansluitovereenkomst voor huisartsen om samen te kunnen werken met de HAP is daarom het gebruik van het HIS van SQLapius bij de start van de HAP als voorwaarde gesteld. De klacht is ingediend door 8 huisartsen die geen gebruik maakten en ook niet wilden maken van SQLapius. Vier van deze huisartsen beschikken over een eigen HIS. De overige huisartsen van deze groep gebruiken geen HIS en werken nog met pen en papier. Met deze laatste groep huisartsen kan in het geheel geen uitwisseling van elektronische patiëntgegevens plaatsvinden, hetgeen een absolute voorwaarde is om met de HAP te kunnen samenwerken. Dit laatste is ook bevestigd door de Inspectie voor de Volksgezondheid in een brief aan de huisartsen in 2024. 

De HAP heeft in de eerste helft van 2024 al contact opgenomen met huisartsen die gebruikmaken van een eigen, alternatief HIS, om de mogelijkheden te verkennen voor aansluiting op het HIS van de HAP (SQLapius). Aan de aansluiting van een alternatief HIS op SQLapius zijn echter twee belangrijke consequenties verbonden. Ten eerste vereist dit een aanpassing aan SQLapius, aan de kant van HAP, zodat ook systemen van andere leveranciers kunnen worden gekoppeld. Deze aanpassing was in 2024 al grotendeels gerealiseerd, waardoor het technisch mogelijk is om gegevens uit te wisselen tussen SQLapius en andere huisartsinformatiesystemen.

Ten tweede dienen de betreffende huisartsen voor eigen rekening een API-koppeling te laten ontwikkelen. Een API-koppeling is een digitale interface die communicatie en gegevens-uitwisseling tussen verschillende softwaresystemen mogelijk maakt. Voor elk alternatieve HIS moet een aparte API-koppeling worden gebouwd om te kunnen aansluiten op SQLapius. Het ontwikkelen van zo’n koppeling is doorgaans een kostbare aangelegenheid.

De betreffende huisartsen waren destijds niet bereid de kosten voor hun eigen aansluiting te dragen en verwachtten dat de HAP deze voor haar rekening zou nemen. Dit zou betekenen dat de HAP – voor elke huisarts die een ander HIS dan SQLapius gebruikt – op eigen kosten een aparte interface zou moeten laten ontwikkelen. Volgens de HAP is deze opstelling zowel onredelijk als financieel onhaalbaar. Daarnaast brengt het gebruik van een alternatieve HIS mogelijke complicaties met zich mee: wanneer een huisarts tijdens afwezigheid wordt vervangen, moeten waarnemend huisartsen kunnen werken met het specifieke systeem van de praktijk, waar ze niet mee bekend zijn. Dit bemoeilijkt de inzet van vervangers. 

Verder wordt opgemerkt dat – los van de technische mogelijkheid om samen te werken met de HAP – het ook een vereiste is dat het elektronische patiëntendossier (EPD) van een huisarts met een eigen HIS aan minimale kwaliteitseisen voldoet. Zo moet alle relevante informatie volledig, actueel beschikbaar zijn en op betrouwbare wijze toegankelijk zijn voor het HIS van de HAP. Met andere woorden: een alternatieve HIS moet functioneel en compatibel zijn. Het is van essentieel belang dat de HAP over alle noodzakelijke patiëntgegevens beschikt om verantwoorde en adequate zorg te kunnen verlenen.

Voorlopig oordeel FTAC

De FTAC heeft in haar ontwerp-beschikking aangegeven dat zij het opnemen van de verplichting van het gebruik van een HIS voor het uitwisselen van patiëntgegevens in de aansluitovereenkomst van de HAP niet onredelijk acht. Verder is zij van mening dat de in de aansluitovereenkomst opgelegde verplichting om gebruik te maken van de HIS van de HAP (SQLapius) in strijd is met de Landsverordening inzake concurrentie. 

De overtreding door de HAP kan volgens de FTAC beëindigd worden indien de HAP het mogelijk maakt om een gegevensuitwisseling te realiseren tussen het HIS van de HAP (SQLapius) en alternatieve huisartsinformatiesystemen. 

De FTAC vindt dat op deze wijze huisartsen die gebruik maken van een alternatieve HIS, op eigen kosten, het door hen gebruikte HIS kunnen laten aanpassen, zodat via een API communicatie kan plaatsvinden met de HIS van de HAP. De HAP dient hiervoor de noodzakelijke informatie en gegevens kosteloos ter beschikking te stellen. Op de huisarts rust de verplichting om ervoor zorg te dragen dat de uit te wisselen patiëntgegevens volledig en actueel zijn. 

Er is nog geen sprake van een definitieve beschikking van de FTAC. Belanghebbenden hebben een aantal weken de tijd om hun zienswijze naar voren te brengen bij de FTAC alvorens een definitief besluit wordt genomen.  

Reactie HAP

De HAP heeft al in 2024 gecommuniceerd aan de betreffende groep huisartsen dat zij bereid is om samen te werken met huisartsen die een ander HIS gebruiken dan SQLapius. De HAP staat open voor koppeling via API's, mits deze door de artsen zelf worden gerealiseerd en bekostigd. Dit heeft de FTAC ook aangegeven in haar voorgenomen beschikking. 

Helaas hebben de betreffende huisartsen geen gebruik willen maken van de geboden mogelijkheid, omdat zij van mening waren dat HAP de kosten van de API-koppeling aan hún kant moest dragen. Nu blijkt dat dit laatste volgens het voorlopige besluit van de FTAC niet nodig is, hoopt de HAP dat dit de weg vrijmaakt voor een constructieve samenwerking en dat de 4 huisartsen die een alternatieve HIS hebben zich alsnog zullen aansluiten bij de HAP via een API-koppeling. 

Een en ander betekent dat er momenteel 3 huisartsen zijn zonder HIS (één huisarts is inmiddels met pensioen gegaan) die zich niet kunnen aansluiten bij de HAP zolang zij niet voor een HIS zorgen die kan worden gekoppeld met de HIS van de HAP en dat er 4 huisartsen zijn, die gebruikmaken van een ander HIS, en zich alsnog kunnen aansluiten bij de HAP, mits zij voldoen aan de voorwaarde van volledige en actuele digitale documentatie en zorgen voor een correcte en veilige API-koppeling met SQLapius. 

De HAP is verheugd te melden dat momenteel bijna 90 huisartsen succesvol deelnemen aan het gezamenlijke zorgmodel van de Huisartsenpost op Curaçao.